لجن فعال
فرآیند لجن فعال از توده ای از میکروارگانیسم ها (معمولا باکتری ها) برای تصفیه فاضلاب استفاده می کند. آلاینده های آلی موجود در فاضلاب، کربن و انرژی مورد نیاز برای تشویق رشد و تولید مثل میکروبی را تأمین می کنند؛ گاهی نیتروژن و فسفر برای ترویج این رشد اضافه می شوند. فاضلاب به طور کامل با هوا در یک مخزن هوادهی مخلوط می شود و مواد آلی به بافت سلول های میکروبی و دی اکسید کربن تبدیل می شوند.
به جرم میکروبی همراه با فاضلاب، مایع مخلوط گفته می شود. پس از یک زمان خاص در مخزن هوادهی، این مخلوط به یک مخزن ته نشینی یا زلال ساز منتقل می شود، جایی که زیست توده یا لجن، توسط گرانش از فاضلاب تصفیه شده جداشده و ته نشین می شود.
این فرآیند که به صورت پیوسته انجام می شود یک پساب خروجی را تولید می کند که جهت تخلیه به منابع پذیرنده مورد نظر باید به استانداردهای خروجی مطابق با استاندارد سازمان محیط زیست دست یابد.
تصفیه به روش لجن فعال برای استفاده در تأسیساتی که دارای پساب با ماهیت آلی هستند مناسب است. مانند تصفیه خانه های فاضلاب شهری، کارخانه های تولید مواد غذایی و حتی فرآیندهای صنعتی.
هنگامی که سیستم تصفیه به روش لجن فعال به درستی طراحی شد، شرایط برای تصفیه ترکیبات زیست تخریب پذیر فراهم می شود. به طور کلی سیستم های هوازی لجن فعال برای فاضلاب های با قدرت و آلایندگی متوسط استفاده می شود.
در شکل زیر نمایی کلی از فرآیند لجن فعال نشان داده شده است.
با توجه به مطالب ارائه شده در بالا توجه به این امر ضروری است که در صورتی که فاضلاب ورودی دارای اجزایی باشد که فرآیند لجن فعال را دچار چالش نماید، لذا از فرآیندهای دیگری پیش از آن استفاده خواهد شد. در طراحی فرآیند تصفیه فاضلاب، علاوه بر تعیین جانمایی واحدهای متداول مانند آشغالگیر، کلر زنی و... می توان واحدهایی را در نظر گرفت تا مشخصات فاضلاب ورودی به واحد هوادهی و انجام تصفیه با کمک روش لجن فعال را تسهیل نماید. انتخاب نوع و جانمایی واحدهای مذکور با توجه به نوع واحد تولید کننده فاضلاب (شهری، بیمارستانی، صنعتی) می تواند متفاوت باشد. واحدهای مذکور می تواند شامل تزریق سود، تزریق منعقدکننده، واحد بی هوازی و... باشد که انتخاب آنها به سطح استاندارد مورد نیاز خروجی بستگی دارد.